„Kaliszanin” – cyfrowa kolekcja XIX-wiecznego periodyku na Biurku Badacza

22 czerwca br. w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu odbyła się uroczystość związana z pozyskaniem i udostępnieniem kompletu skanów XIX-wiecznego periodyku  „Kaliszanin”. Czasopismo stanowi cenne dla historyków, bibliologów czy genealogów, źródło wiedzy na temat XIX-wiecznego miasta. Było więc to ważne wydarzenie dla środowiska kaliskich muzealników i bibliotekarzy.

Zakup zbioru od Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu będącej w posiadaniu kompletu wydań oraz  przygotowanie do badań graficznych skanów „Kaliszanina. Gazety miasta Kalisza i jego okolic” zrealizowane zostało przez zespół z Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.  Kolekcja z lat 1870-1892 wydawana w zaborze rosyjskim, obejmuje 2288 numerów o średniej liczbie stron 4, co daje ogółem około 9152  plików graficznych z cyfrowo odwzorowanymi stronami wymiarach ca 30 x 43 cm.  Cyfrowe reprinty gazety zostały udostępnione  w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej.

Zbiór zostanie poddany dalszemu przetwarzaniu z wykorzystaniem wyspecjalizowanych metod oraz narzędzi, tworzonych na potrzeby badania tekstów dawnych w ramach tzw. Biurka Badacza. Jest to kompleksowy system analizy źródeł językoznawczych i literaturoznawczych, wchodzący w skład tworzonej w ramach projektu infrastruktury Dariah.lab.  Przetwarzanie obejmuje m.in. tzw. OCR’owanie, czyli pozyskanie tekstowego zapisu zawartości poszczególnych wydań periodyku, tagowanie tekstu z wykorzystaniem narzędzi analizy językowej oraz analizę semantyczną i  wiązanie zidentyfikowanych pojęć w skonsolidowanych systemach opisu (słowniki, tezaurusy, ontologie).

Uroczystość zorganizowana w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kaliszu przez jej dyrektora Roberta Kucińskiego, była okazją do omówienia  przez prof. Jerzego Borowczyka, roli jaką odgrywała prasa regionalna w XIX wieku.  Prof. Bogdan Hojdis przedstawił historię pozyskania kolekcji wydań  „Kaliszanina” od Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu, a Adam Cankudis z UAM zapoznał uczestników uroczystości  z zagadnieniami technicznymi procesu pozyskania i opracowania kolekcji, realizowanymi w ramach prac nad Biurkiem Badacza.  Była to również okazja do przedstawienia projektu DARIAH-PL i infrastruktury Dariah.lab.   

Pozyskanie, opracowanie i udostępnienie „Kaliszanina” jest przykładem przedsięwzięcia, którego realizację umożliwią narzędzia i usługi udostępniane w Dariah.lab.